/* فخرالدین ‌بلاگ: ۲۸ مرداد ۱۳۳۲، ۵۳ سال بعد... */
فخرالدین ‌بلاگ
بیشتر مطالب این بلاگ درباره تاریخ، میراث فرهنگی، زبان، هنر و فرهنگ ایران است. توجه کنید که تا قبل از سال ۱۳۱۳ نام بین‌المللی کشور ایران Persia بود و کلمه ایران در زبانهای دیگر بکار نمی‌رفت. با ذکر این نکته مشخص می‌شود که کلمه Persian نشان‌دهنده ملیت ایرانی است و نه قومیت پارس (فارس). معادل انگلیسی قومیت پارس، Pars یا Fars است. در ترجمه پارسی به انگلیسی، ایران Persia، ایرانی Persian، و زبان پارسی Persian language ترجمه می‌شود. برای اطلاعات بیشتر مطالب این بلاگ به هر دو زبان را بخوانید.

سه‌شنبه، مرداد ۳۱، ۱۳۸۵
  ۲۸ مرداد ۱۳۳۲، ۵۳ سال بعد...
شعبان بی‌مخ، کسی که با ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ معروف شد، در ۲۸ مرداد ۱۳۸۵ درگذشت!

به نظر من کمتر ایرانی پیدا می‌شود که با شنیدن نام ۲۸ مرداد به یاد کودتائی که انگلستان و آمریکا بر ضد دولت دکتر محمد مصدق انجام دادند نیفتد. بودند کسانی به نقش دولت‌های وقت انگلیس و آمریکا در آن کودتا شک داشتند. در زمان دولت بیل کلینتون، اسناد سازمان سیا درباره آن ماجرا توسط روزنامه New York Times چاپ شد و جای هیچ ابهامی باقی نماند (ترجمه مدارک سازمان سیا هم در دسترس است). البته خیلی مشخص است که آنها نمی‌توانستند کودتا را انجام دهند اگر بعضی از ایرانی‌ها در انجام این نقشه با آنها همدست نمی‌شدند. مهمترین کسی که با آنها همدست بود البته خود محمد رضا شاه بود. ولی در درجات پائین‌تر کسان دیگری هم بودند که نامشان تا همیشه به نام ۲۸ مرداد گره خورده‌است. از جمله آنها آقای شعبان جعفری، معروف به شعبان بی‌مخ بود.

شعبان بی‌مخ بعد از سقوط سلسله پهلوی به آمریکا رفت و باقی عمر خود را در لس‌آنجلس زندگی کرد. در سال ۱۳۸۱ (۲۰۰۲ میلادی) کتابی به قلم خانم هما سرشار منتشر شد با نام «شعبان جعفری». این کتاب مصاحبه مفصلی بود با شعبان که می‌شود آن را بهترین مرجع برای شناختن او به حساب آورد (قسمتهائی از کتاب را می‌توانید در سایت ایرانیان و در سایت شریف‌نیوز بخوانید). سه روز پیش، ۵۳ سال بعد از ۲۸ مرداد ۱۳۳۲، شعبان بی‌مخ در ۲۸ مرداد ۱۳۸۵ در لس‌آنجلس درگذشت. نیک‌اهنگ کوثر کاریکاتور جالبی درباره درگذشت شعبان بی‌مخ کشیده است.

حالا که صحبت از ۲۸ مرداد و کودتا بر ضد دولت دکتر مصدق شد، دلم می‌خواهد مطلبی را برایتان بگویم. به نظر من نه فقط مسیر تاریخ ایران بلکه سرنوشت تمام خاورمیانه متفاوت می‌بود اگر دولت‌های آمریکا و انگلیس فقط به منافع کوتاه مدتشان فکر نمی‌کردند و می‌گذاشتند یک حکومت دموکراتیک که آن موقع در ایران پا گرفته بود ادامه پیدا کند. دولت آمریکا که امروز به فکر ارائه دموکراسی در خاور میانه افاده است، ای کاش آنرا ۵۳ سال پیش از ما نمی‌گرفت. این نظر شخصی من است، ولی برایم خیلی جالب بود که عین همین نظر را از زبان بیل کلینتون، رئیس جمهور سابق آمریکا، شنیدم! (این مطلب را قبلا در یکی از پست‌ها با نام «مصاحبه بیل کلینتون» نوشته‌ام).

بیل کلینتون رئیس جمهوری سابق آمریکا در یک مصاحبه با چارلی رز خبرنگار آمریکائی [فوریه ۲۰۰۵] در حاشیه اجلاس مجمع جهانی اقتصاد در داووس سوئیس گفت:

.... Iran's a whole different kettle of fish, but.. It's a sad story that really began in the 1950s when the United States deposed Mr. Mossadegh, who was an elected parliamentary democrat, and brought the Shah back in. And then he was overthrown by the Ayatollah Khomeini, driving us in the arms of Saddam Hossein! The most of the terrible things that Saddam Hossein did in 1980's, he did with the full knowing and support of the United States government. Because he was in Iran, and Iran was what it was because we got rid of their parliamentary democracy back in the 50's. At least that is my believe. I know it is not popular for an American ever to say anything like this, but I think it's true, and I apologized when President Khatami was elected. I publicly acknowledged that the United States had actively overthrown Mossadegh and I apologized for it, and I hope that we could have some rapprochement with Iran....

برچسب‌ها:

 
نظرات:
اگر دوست داشتید این مطالب قبلی وبلاگ را درباره دکتر مصدق بخوانید:

- دکتر محمد مصدق
- مصدق مسلم یا سکولار
- خانه هدایت
- خانه مصدق
 
یک مصاحبه با دکتر محمود مصدق (نوه دکتر محمد مصدق) توسط خانم دانا شهسواری انجام شده و در روزنامه روز چاپ شده است. متن کامل را اینجا بخوانید. چون ممکن است این لینک در آینده کار نکند، من قسمتهائی از مصاحبه را اینجا کپی می‌کنم:

محمد مصدق در گفت و گو با محمود مصدق:
انگلیسی ها نقطه ضعف آمریکایی ها را می دانستند
دانا شهسواری
dana. shahsavari@yahoo.com
دوم شهریور ۱۳۸۵

محمود مصدق، فرزند دكتر غلامحسین مصدق و نوه دکتر محمد مصدق، اكنون در تهران مشغول طبابت است. ۵۳ سال پس از آن كودتای غم انگیز، با او از"پدر بزرگ" گفته ایم.

می گفتند پدر بزرگ شما با كمونیست ها كنار امده و حزب توده را آزاد گذاشته است. نظر شما در این مورد چیست؟
این اصلا درست نیست. در ایران كسی او را متهم به دوستی و كنار آمدن با كمونیست ها نمی كند. اتفاقا پدر بزرگ من در طرف نقد كمونیست های ایران قرار دارد. اما آمریكا و انگلیس همواره اتهام كنار آمدن با كمونیست ها را به او می زدند. این اتهام ابتدا از سوی انگلیسی ها مطرح شد و بعد تحت تاثیر آنها، آمریكایی ها هم دنبال قضیه را گرفتند.

یعنی آمریكایی ها می گفتند مصدق ایران را كمونیستی خواهد كرد؟
امریكایی ها به شدت از كمونیسم هراس داشتند. پس از فاشیسم، كمونیسم بزرگترین خطر برای آنها بود. و این در حالی بود كه هنوز خاطره فاشیسم زنده بود. انگلیسی ها هم که نقطه ضعف آمریكایی ها را می دانستند، روی آن انگشت گذاشتند و گفتند مصدق ایران را به دامن شوروی می برد. آمریكا روی همین امر اقدام به همكاری با انگلیس كرد. پس از ۲۸ مرداد من در آمریكا یك كنفرانس خبری گذاشتم كه در روزنامه "بوستون گلوپ" چاپ شد. در آن كنفرانس اعلام كردم پدربزرگ من که یك مالك بزرگ بود، چطور می تواند كمونیست شود. این مصاحبه چاپ شد و با استقبال آمریكایی ها مواجه شد. در حقیقت مردم آمریكا با مصدق دشمنی نداشتند، زیرا دلیلی هم برای این دشمنی نمی دیدند.

* دكتر محمد مصدق، پدر بزرگ شما چه خصوصیاتی داشت؟*
باید اعتراف كنم كه تاكنون كمتر كسی را مثل او دیده ام. او ویژگی های خود را داشت. حرف بیخود نمی گفت. خیلی نكته سنج بود. برای هر كاری مشورت می كرد. دیگر اینكه در برخورد با دزدی و اسراف، رشوه و اختلاس هیچ گذشت نداشت. واقعا انسان نمونه ای بود. اما حالا می بینیم که محل تبعید او هم مورد بی توجهی قرار گرفته. حتی در چند نوبت زمین آنجا از سوی روستاییان مورد تجاوز قرار گرفته. خیلی تاسف آور است. از او به کسی ضرر نمی رسید.

* لااقل به شاه كه ضرر رسید.*
اینطور نیست. باور كنید به شاه هم ضرری نرساند. پدر بزرگ من نمی خواست شاه را بردارد، برعكس همیشه می گفت من قسم خورده ام كه سلطنت را برندارم. البته كسانی بودند كه به او پیشنهاد داده بودند اما او می گفت: من این كاره نیستم. او آدم با پرنسیپی بود و حرفش، حرف بود.

آقای دكتر شما از كودكی با پدر بزرگ بودید؟
بله، از زمانی كه از تبعید اول بیرجند او را با وساطت محمد رضا شاه به احمد آباد منتقل كردند، من آن موقع پنج سال داشتم، همواره با او بودم. من با او بزرگ شدم و وقتی هم كه در دانشگاه تحصیل در طب را انتخاب كردم خیلی خوشحال شد. همواره آرزو داشت پزشك شوم و بیمارستان نجمیه را اداره كنم. من ابتدا علوم سیاسی خواندم اما بعد به دانشكده طب هاروارد رفتم. پدر بزرگ وقتی این خبر را شنید خیلی خوشحال شد. به هرحال صحبت این بود كه من همواره با او بودم. تا آخرین لحظات. در بیمارستان نجمیه هم او را تنها نگذاشتم.

آخرین جملاتش چه بود؟
او دیگر از زندگی خسته شده بود. همواره می گفت "خدایا من را زود تر ببر". اصلا دیگر دوست نداشت زنده بماند. دیدن دوباره برخی از افراد و یا شنیدن نام آنهابرایش زجر آور شده بود.


پدربزرگ شما مذهبی بود؟
بله، او خیلی اهل دین بودواعتقاد شدیدی داشت. من امروز دینداری بالاتر از او نمی بینم. لااقل از بسیاری از آدمهایی كه امروز ادعای دیانت می كنند مذهبی تر و دیندارتر بود. اصلازندگی روزانه او نمونه كامل زندگی یك انسان با خدا و مسلمان بود. خیلی قرآن می خواند. با تمام ثروتش اهل اسراف نبود. غذایش از غذای هر آدمی ساده تر بود. غذای سرایدار و كاركنانش از غذای او بهتر بود.

به نظر او بزرگترین دشمن ایران چه بود؟
انگلیس. از كینه او به انگلیسی ها تعجب می كردیم. خیلی با انگلیس عناد می ورزید. كینه عجیب و عمیقی نسبت به انگلیس داشت. همواره می گفت انگلیسیها می خواهند كشور ما را تحت سلطه خود بگیرند.

روز ۲۸ مرداد شما كجا بودید؟
در آن زمان من در حال تحصیل در هاروارد بودم و نتوانستم تحولات را از نزدیك ببینم اما اخبار را از روزنامه ها پی گیری می كردم. بعد از سه سال روزی كه از زندان لشكر ۲ زرهی آزاد شد و به احمد آباد می رفت من نیز وارد تهران شدم ومستقیم از فرودگاه به میدان آزادی فعلی سر راه رفتن ایشان به احمد آباد آمدم و با اتومبیل ایشان به احمد آباد رفتم. در صندلی عقب كنار ایشان نشستم.

در راه به شما چه گفت؟
از هر دری صحبت كردیم. اما چیز زیادی یادم نیست. سر ظهر همان روز در حال نهار خوردن دراحمد آباد بودیم كه متوجه سر و صدای بسیاری در بیرون قلعه شدیم. آن موقع چهار گوشه قلعه چهار برج نگهبانی بود. من بالای یكی رفتم و دیدم كه افرادی با چند اتوبوس آمده و شعار هایی می دهند. می گفتند آمده ایم تا خونبهای كشتگان خودرا از مصدق بگیریم. از تیپ آدم های شعبان جعفری بودند. من با تفنگم چند شلیك كردم و آنها هم از ترس رفتند؛ اما پس از نیم ساعت دو سرهنگ از سازمان امنیت با نامه ای آمدند و گفتند كه شما اینجا امنیت ندارید و از دولت درخواست كنید كه به شما تامین جانی بدهد. ایشان هم نامه ای نوشت و داد به من خواندم. از فردا چند ماموردر قلعه مستقر شدند و اتاق گرفتند. تا روزی كه ایشان درگذشت آنها آنجا بودند.

تمام این اتفاقات همان روز اول ورود به احمد آباد رخ داد؟
بله. تنها به فاصله یكی دو ساعت. او هم خیلی سریع با قضایا كنار می آمد. اصلا سیر زندگی این آدم درس عجیبی است. خلاصه او آدم وی‍ژه ای بود. خیلی خوب تار می زد. شاگرد استاد درویش خان معروف بود. گاهی برای خودش تار می زد. خیلی ماهر بود در تار زدن.

حساسیت او نسبت به مسایل ملی چگونه بود؟
در این مورد هم خیلی حساس بود. می گفت هویت آدم باید مشخص باشد. به ما كه در خارج بودیم همواره می گفت تابستانها به ایران بیایید تا فارسی صحبت كردن فراموش تان نشود. هزینه سفر مان را هم به ما می داد.

امروزشما در مورد پدر بزرگتان چه وظیفه ای احساس می كنید؟
اینکه نسل امروز بدانند مصدق كه بود و چه می خواست. اهدافش را باید برای نسل امروز تبیین كرد. من هیچ نقش دیگری ندارم.

من شما را به عقب بردم و متاثر شدید.
بله درست است. چون واقعا دوران خوبی بود. او هم آدم منحصر به فرد و جالبی بود. با او بودن لذتی داشت.
 
ارسال یک نظر

اشتراک در نظرات پیام [Atom]





<< صفحهٔ اصلی
میدان نقش‌جهان، اصفهان


View Album
Get your own
زبان‌های فخرالدین‌بلاگ

Looking for the English page?


خانواده فخرالدین‌بلاگ

  • صفحه اصلی Fakhredin.com
  • صفحه اصلی FakhredinBlog

  • پارسی‌نویس فخرالدین‌بلاگ

    حتی اگر زبان پارسی روی رایانه شما نصب نشده، می‌توانید در مستطیل زیر پارسی بنویسید.

    تغییر صفحه کلید پارسی / انگلیسی یا Ctrl+Alt

    حق نگارش از پویا کریمیان


    نمایشگر سریع پیوندها


    شمارشگر فخرالدین‌بلاگ


    جدیدترین مطالب

    رضا عابدینی و جایزه شاهزاده کلاوس
    تصمیم‌گیری درباره سرنوشت پلوتو
    ایران باستان در کلن، و امپراطوری ساسانی در پاریس
    آثار کمال‌الملک در انبار
    پلنگ ایرانی (Persian Leopard)
    ملک‌الشعرای بهار
    تولد مشروطه مبارک
    به روز رسانی! (Update)
    شادترین مکان در جهان
    برای توسعه صنعت گردشگری باید زحمت کشید

    آرشیو فخرالدین‌بلاگ

    مارس 2004 / آوریل 2004 / مهٔ 2004 / ژوئن 2004 / ژوئیهٔ 2004 / اوت 2004 / سپتامبر 2004 / اکتبر 2004 / نوامبر 2004 / دسامبر 2004 / ژانویهٔ 2005 / فوریهٔ 2005 / مارس 2005 / آوریل 2005 / مهٔ 2005 / ژوئن 2005 / ژوئیهٔ 2005 / دسامبر 2005 / ژوئیهٔ 2006 / اوت 2006 / سپتامبر 2006 / اکتبر 2006 / دسامبر 2006 / ژانویهٔ 2007 / فوریهٔ 2007 / مارس 2007 / اوت 2007 / سپتامبر 2007 / ژانویهٔ 2008 / اوت 2008 / اکتبر 2011 / فوریهٔ 2012 / آوریل 2012 /

    موضوع‌های فخرالدین‌بلاگ

  • اجتماعی
  • تاریخ
  • رایانه
  • زبان پارسی
  • ستاره‌شناسی
  • طبیعت
  • گردشگری
  • میراث فرهنگی
  • همگانی
  • هنر

  • وبگردی‌های فخرالدین‌بلاگ

  • از نگاه تصویر: کویر ایران از نگاه کایت
  • از نگاه تصویر: هندوستان از نگاه کایت
  • گالری عکس فخرالدین
  • گالری لایدزمان
  • از نگاه تصویر: در زیر خلیج فارس
  • داستان خاک: سرزمین فلسطین به روایت نقشهها
  • رابطه طرح و نقش عنبیه چشم و خصوصیات روانی
  • اسکار ۲۰۰۷
  • بزرگداشت محمود ذوالفنون در کاليفرنيا
  • از نگاه تصوير: کوسه ما قبل تاريخ در سواحل ژاپن
  • روزنامه گاردين: آينده رييس جمهوری در ابهام
  • هفتادودومين زادروز فروغ فرخزاد در گورستان ظهيرالدوله
  • ميان ماه من تا ماه گردون؛ مقايسه تورليدرهاي ايران و تركيه
  • آلودگی هوای تهران هزاران قربانی می گيرد
  • ششمين دوره اهدای جوايز ادبی هوشنگ گلشيری
  • ۲۰۰۶ اسکار
  • نقاشی های سه بعدی بر کف پياده روها
  • جوليان بيور: پيکاسوی پياده رو
  • از نگاه تصوير: جنين حيوانات در داخل رحم مادر
  • روزنامه گاردين: بازيگر ايرانی درگير در ماجرای فيلم پورنو
  • کاسنی ايرانی: شناسايی گونه های جديد
  • آثار چارلز داروين به اينترنت پيوست
  • رادیو کالج پارک: پادکست هفتگی از دانشگاه مریلند
  • از نگاه تصویر: احمد شاه مسعود
  • سیاستمداران دروغگویان ماهری نیستند
  • از نگاه تصوير: آندره آغاسی
  • از نگاه تصوير: استيو اروين
  • خطای محاسبه زاویه در مسئله مدرسه چهارباغ
  • جهت قبله در مدرسه چهارباغ
  • تخت جمشید را نابود کنید
  • کاساندرا

  • وبسایت‌های جالب به زبان پارسی

  • سایت اصفهان
  • نگاهی به ایران - شامل عکس
  • رویدادهای تاریخی ایران در امروز
  • پارسی سخن بگوییم
  • ایران ترانه: موسیقی برای همه سلیقه‌ ها
  • گلهای رنگارنگ
  • اشعار معاصر پارسی
  • سهراب سپهری
  • آواز پر چلچله ها - نقد اشعار سهراب سپهری
  • کفشهایم کو - نقد اشعار سهراب سپهری
  • اشعار کهن پارسی
  • مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران
  • خانه هنرمندان ایران
  • مجله بخارا
  • ترجمه پارسی مدارک سازمان سیا درباره کودتای ۲۸ مرداد
  • ویکی پدیا پارسی - دانشنامه آزاد
  • خبرگزاری میراث فرهنگی
  • شرکت پارسی وب شریف
  • شبکه فیزیک هوپا

  • وبسایت‌های جالب به زبان انگلیسی

  • Anglia سایت اصفهان
  • نقاشی هائی از ایران قدیم - نگارخانه آثار
  • عکسهائی از اصفهان
  • عکسهای بیشتری از اصفهان، ایران و جهان
  • مجموعه پیوندهایی به تاریخ ایران
  • پروژه کتیبه‌های هخامنشی
  • پادشاهان ایرانی در تورات
  • کتاب مقدس
  • فشرده تاریخ ایران
  • LIVIUS مقالات تاریخ باستان
  • کانون پژوهشهای ایران باستان
  • اطلاعات عمومی درباره ایران
  • ایرانیان مشهور
  • ... و یک لیست دیگر با عکس
  • مدارک سازمان سیا درباره کودتای ۲۸ مرداد
  • ویکی پدیا - دانشنامه آزاد
  • دانشنامه ایرانیکا
  • مؤسسه ایرانگردی و جهانگردی
  • لیست میراث فرهنگی یونسکو
  • شرکت پارسی وب شریف
  • پاندورا: رادیوی اینترنتی
  • مسابقات آواز اروپا ۲۰۰۵
  • آثار کامل چارلز داروين

  • Powered by Blogger

    اشتراک در
    پست‌ها [Atom]